Από χώρα φθηνών εργατικών χεριών περνά στο μοντέλο των προϊόντων ποιότητας με έμφαση στα είδη πολυτελείας
Η κινεζική οικονομία βρίσκεται σε φάση καμπής, μετατοπίζοντας το βάρος της στην παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας και στην αύξηση των εισοδημάτων στη χώρα. Αυτή η αναβάθμιση του «προφίλ» της Κίνας, από μια οικονομία φθηνού εργατικού κόστους είναι μια μεγάλη πρόκληση για το Πεκίνο, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας The Wall Street Journal. Τον Φεβρουάριο του 2011 ανακοινώθηκε πρώτη φορά ότι η Κίνα καταλαμβάνει τη θέση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου μετά τις ΗΠΑ, εκτοπίζοντας την Ιαπωνία στην τρίτη θέση. Οικονομικοί αναλυτές είχαν τότε διατυπώσει προβλέψεις που ήθελαν την Κίνα να επισκιάζει ακόμη και την αμερικανική οικονομία σε βάθος δεκαετίας.
Ομως, μια έμφαση στην παραγωγή ειδών πολυτελείας, για παράδειγμα, που θα απευθύνονται σε μια ανερχόμενη εσωτερική αγορά, είναι ένα στοίχημα που εγγυάται ότι η Κίνα θα συντηρήσει με άνεση την υπεροχή της στην Ασία, ως κορυφαίας οικονομικής δύναμης; Η αλλαγή αυτή στην οικονομική στρατηγική της χώρας εξελίσσεται σε μια περίοδο που η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη επιμένει εδώ και μια τριετία και οι συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία παραμένουν εύθραυστες. Οι εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων στην Κίνα μειώθηκαν κατά 3,7% το 2012, στα 111,72 δισ. δολάρια (83 δισ. ευρώ), σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου της Κίνας.
Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται ετήσια πτώση από το 2009. Τότε είχε εξαπλωθεί η χρηματοπιστωτική κρίση στην παγκόσμια οικονομία έναν χρόνο μετά την κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας Lehman Brothers. Προ τετραετίας, δηλαδή το 2009, η πτώση των επενδύσεων στην Κίνα είχε αποδοθεί στις δυσμενείς συνθήκες των οικονομιών της Ευρώπης και των ΗΠΑ, αλλά και στη μεγάλη αποστροφή του επενδυτικού κινδύνου, αφού είχε κλονιστεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα.
Η πτώση στις ξένες επενδύσεις, που καταγράφεται σήμερα, πηγάζει τόσο από την παρατεταμένη κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, η οποία επηρεάζει τις επιδόσεις στην παγκόσμια οικονομία, όσο και στη στροφή των ξένων επενδυτών σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας με ακόμη φθηνότερα εργατικά χέρια από την Κίνα. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις αυξήθηκαν στην Ταϊλάνδη κατά 12% κατά τη διάρκεια του 2012. Στην Ινδονησία ενισχύθηκαν κατά 27% το πρώτο εννεάμηνο του 2012.
Η Wall Street Journal σημειώνει ότι υπάρχει και μια τάση για αύξηση των μισθών και του ευρύτερου κόστους παραγωγής στην Κίνα, ιδιαίτερα σε βασικά προϊόντα του μεταποιητικού κλάδου. Η Κίνα αποκτά μια όλο και περισσότερο διευρυνόμενη αστική τάξη που, αναπόφευκτα, καλλιεργεί προσδοκίες για υψηλότερες αποδοχές, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και αντιδράσεις για τη ρύπανση στις βιομηχανικές πόλεις. Τα αιτήματα αυτά έχουν, κατά συνέπεια, υποσκελίσει το βασικό πλεονέκτημα που είχε η οικονομία την τελευταία δεκαετία, δηλαδή το εξαιρετικά χαμηλό κόστος εργασίας. Αυτό, άλλωστε, παραδέχτηκε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εμπορίου, Σεν Νταγιάνγκ. «Γνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να εξαρτόμαστε για πάντα από το συγκριτικό πλεονέκτημα του φθηνού εργατικού κόστους», δήλωσε αυτήν την εβδομάδα. Ο ίδιος παραδέχεται ότι το Πεκίνο έχει αντιληφθεί την μεταστροφή τμήματος των άμεσων επενδύσεων από ξένες επιχειρήσεις σε άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, χαρακτηρίζοντάς την ως μια «φυσιολογική μετανάστευση» όπως αναφέρει η Wall Street Journal.
O Κινέζος υπουργός Εμπορίου, Τσεν Ντεμίνγκ, εκτιμά ότι οι ξένες επενδύσεις το 2013 θα κυμανθούν στα ίδια επίπεδα με το 2012. Στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της Κίνας, επίσης, καταδεικνύουν μηδενική αύξηση των ξένων επενδύσεων στο διάστημα της τελευταίας διετίας, η οποία αντισταθμίζεται από την ενίσχυση των εγχώριων επενδύσεων. Την ίδια ώρα, οι οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ασίας επωφελούνται από αυτή τη μεταστροφή του ενδιαφέροντος των ξένων επενδυτών.
Αμεσες ξένες επενδύσεις
Οταν είχε ξεσπάσει η ασιατική κρίση το 1997, το μερίδιο των χωρών της νοτιοανατολικής Ασίας στην παγκόσμια «πίτα» των ξένων επενδύσεων περιοριζόταν στο 2%. Σήμερα προσεγγίζει το 7,6%, πλησιάζοντας το μερίδιο της Κίνας στο 8,1%, όπως μαρτυρούν στοιχεία της HSBC. Πληροφορίες της αμερικανικής εφημερίδας The Wall Street Journal αποκαλύπτουν ότι η μεγαλύτερη πτώση των ξένων επενδύσεων στην Κίνα προέρχεται από δέκα οικονομίες της Ασίας. Αναφερόμαστε, αναλυτικότερα, στο Χονγκ Κονγκ, στην Ταϊβάν, στο Μακάο, στην Ιαπωνία, στις Φιλιππίνες, στην Ταϊλάνδη, τη Μαλαισία, τη Σιγκαπούρη, την Ινδονησία και την Νότια Κορέα. Οι άμεσες επενδύσεις από τις χώρες αυτές στην Κίνα μειώθηκαν πέρυσι κατά 4,8%. Αντιστοιχούν, δε, στο 82% των συνολικών άμεσων ξένων επενδύσεων, ξεπερνώντας αρκετά τις επιχειρήσεις από χώρες της Δύσης.
(δημοσιεύθηκε στην εφ. H KAΘHMEPINH 20-01-13)