του Palko Karasz/ International Herald Tribune
Παρίσι. Εχοντας μεγαλώσει στην εξοχική Κίνα, ο Xu Jiabao δεν είχε καν κρατήσει ποτέ ρολόι στο χέρι του μέχρι τη στιγμή που, σε ηλικία 11 χρόνων, ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο οποίος υπηρετούσε στον στρατό, έφερε στο σπίτι ένα ρολόι χειρός. O κ. Xu λέει ότι το θυμάται ακόμη με κάθε λεπτομέρεια. Λιτό και απλό, και με μόνο τον έναν δείκτη να δουλεύει, τον ενέπνευσε με πάθος για τα ρολόγια.
Γιος αγροτών στο Σανγκζού/ Wujin, Changzhou, κοντά στον ποταμό Yangtze, ο κ. Χu μπορούσε μόνο να ονειρευτεί να φτιάχνει μια μέρα τα δικά του ρολόγια.
«Δεν ήξερα τίποτα για τα ρολόγια τότε και απλώς μου άρεσε να τα σχεδιάζω στο χαρτί», είπε σε e-mail.
Σήμερα, 72 χρόνων, είναι ένας αυτοδίδακτος, ανεξάρτητος ωρολογοποιός, με τη δουλειά του να παρουσιάζεται στην έκθεση της Βασιλείας και στις εκθέσεις ρολογιών στη Σαγκάη, ανάμεσα σε άλλες διεθνείς συναντήσεις.
Χρειάστηκαν χρόνια δουλειάς για να μετατρέψει το χόμπι του σε επάγγελμα και να αποκτήσει μια πηγή εισοδήματος για να ζήσει την οικογένειά του. Ο κ. Xu περιγράφει αυτή την εποχή σαν μια διαδικασία μαθητείας. «Εγώ δίδαξα κυρίως τον εαυτό μου, επιδιορθώνοντας ρολόγια στο σπίτι», είπε, αλλά «θα τρύπωνα μέσα σε εργαστήρια για να μάθω την τέχνη από έμπειρους επιδιορθωτές ρολογιών». Υστερα ξεκίνησε να πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι με μια θήκη με εργαλεία για να επιδιορθώνει ρολόγια χειρός και επιτραπέζια. «Εμαθα την τεχνική πάνω στην πρακτική», θυμάται.
Ο κ. Xu σχεδίασε τα πρώτα του ρολόγια, μια συλλογή από εννέα χειροποίητα κομμάτια, στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Υστερα άρχισε να πειραματίζεται με νέες τεχνικές και εξαρτήματα. Tο 1995 δημιούργησε ένα παγκόσμιο ρολόι, με την ώρα σε όλες τις ζώνες του κόσμου, το οποίο, λέει, ότι ήταν το μεγαλύτερο στην Κίνα. Και το 1998 κατασκεύασε το μεγαλύτερο μουσικό ρολόι της Κίνας.
Το σημαντικότερο κομμάτι της συλλογής του κ. Xu είναι ένα μηχανικό παιχνίδι, που συνδυάζει όλες του τις καινοτομίες και τις τεχνικές. Εκτός από απλό ρολόι, είναι μια συσκευή ψυχαγωγίας με ορισμένες αναπάντεχες λειτουργίες.
Δεκαέξι ατσάλινες μπάλες, σε παράταξη πάνω σε μια διακοσμημένη γέφυρα, μπαίνουν σε μια ρόδα σαν έναν μύλο, μία μία, σε περιστροφή με τη φορά του ρολογιού, με την κίνηση ενός ρολογιού. Κάθε ώρα, μια μπάλα ρολάρει κάτω σε μία ράγα, για να ενεργοποιήσει ένα όργανο που παίζει κλασική μουσική. Οταν η μουσική τελειώνει, η μπάλα εκσφενδονίζεται σε ένα χρυσό καλάθι και παίρνει ξανά θέση στη γέφυρα, σε έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο ακριβείας. Οι μπάλες και η μουσική αντλούν δύναμη από ηλεκτρικά μοτέρ ή έναν ωρολογιακό μηχανισμό και παίζουν μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας, για να μην ενοχλούν τον ιδιοκτήτη τους την ώρα που κοιμάται.
Ολα τα τμήματα και τα εξαρτήματα του Flying Ball Instrument, ή του Οργάνου με τις Ιπτάμενες Μπάλες, είναι φτιαγμένα στο χέρι από μπρούντζο και επιμεταλλωμένα με χρυσό 24 καρατίων.
Χρησιμοποιώντας ειδικά σχεδιασμένα εργαλεία, τώρα παίρνει περίπου έναν χρόνο για να ολοκληρώσει ένα από αυτά τα περίπλοκα ρολόγια. Αλλά το πρώτο χρειάστηκε 10 χρόνια για να γίνει. Οταν ύστερα από χρόνια δοκιμών και λαθών, το ρολόι ολοκλήρωσε έναν τέλειο κύκλο, ο κ. Xu λέει ότι ένιωσε τέτοιο ενθουσιασμό που άρχισε να χορεύει και να τραγουδά. «Αλλοι πίστεψαν ότι τρελάθηκα».
Η αναγνώριση έφτασε και στη γενέτειρά του. Ο κ. Xu λέει ότι έχει αρκετούς εύπορους Κινέζους στη λίστα αναμονής με τους πελάτες του. Ο ωρολογοποιός είναι διακριτικός για τα σχέδιά του για το μέλλον. Αλλά είπε ότι αρκετά νέα πρότζεκτ ετοιμάζονται να ολοκληρωθούν – όπως μια νέα γενιά Flying Ball.
(η ελληνική μετάφραση δημοιεύθηκε στην εφ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 02-12-2012)